Ergenlik denince aklımıza genellikle çatışma, isyan ve riskli davranışlar gelir. Peki ya tam tersi? Çocuğunuz hiç sorun çıkarmıyor, size hiç karşı gelmiyor ve tüm vaktini odasında geçiriyorsa, bu her zaman iyiye işaret midir? Bazen en önemli gelişimsel sinyaller, “sorun” gibi görünmeyen davranışların ardında gizlidir. İşte ebeveynlerin dikkatle ergenlikte gözlenmesi gereken gelişimsen sinyallerdir, bu durumların takip edilmemesi gelişimsel olarak ergenlikte tehlikeli durumlar oluşturabilir.
Akranlarının dünyasından uzaklaşma: “nesil farkı olmaması”
Bir gencin kendi yaşıtları gibi davranmaması, onların dinlediği müziklerden veya oynadığı oyunlardan uzak durması ilk bakışta “farklı” veya “olgun” olarak yorumlanabilir. Ancak bu durum, gencin akran dünyasına uyum sağlamakta zorlandığının bir işareti olabilir. Yaşıtlarını sürekli küçümsüyor veya kendini onlardan aşağıda görüyorsa, her iki durumda da bir uyumsuzluk söz konusudur. Bu durum, arkadaşlık ilişkileri kurmasını engeller ve ergenlikte sosyal izolasyon gibi önemli bir gelişimsel aksamaya işaret edebilir.
Aşırı Uyumlu ve Risksiz Yaşam: Sorumluluk Almaktan Neden Kaçınıyor?
Ergenlik, gencin kendi sınırlarını tanıdığı ve bu sınırları küçük riskler alarak öğrendiği bir dönemdir. Tek başına otobüse binip okula gitmek gibi basit bir eylem bile, ona toplumsal kuralları ve bireysel sorumluluk almayı öğretir. Ancak bir ergen, en ufak risklerden bile kaçınıp sürekli sizden güvence arıyorsa, bu durum onun birey olma ve kendi ayakları üzerinde durma sürecinde zorlandığını gösterir. Risk almayan bir ergen, hem kendi potansiyelini keşfedemez hem de yetişkin hayatı için gerekli olan sorumluluk alma becerisini geliştiremez.
Odaya Kapanma ve İlgisizlik: Ergenlerdeki Edilgenlik
Ergenlik, doğal olarak enerjinin ve sosyal dürtülerin yükseldiği, gencin kendini ve dünyayı keşfetmek istediği bir dönemdir. Ancak bazı gençler bu enerjiyi dışa vurmak yerine tamamen içe kapanır. Sürekli odasında bilgisayar başında olması veya okula gitmek istememesi gibi davranışlar, genellikle pasif bir geri çekilme işaretidir. Bu durum, gencin dış dünyanın zorluklarından kendini koruma çabası ve çocukluktaki bağımlı yapıyı sürdürme arzusu olabilir. Karar vermekten kaçınıyor, sorumlulukları erteliyor ve sürekli pasif bir konumda kalıyorsa, bu onun sağlıklı büyüme sürecinin duraksadığının bir sinyalidir. Büyüme sürecinin durması ergenlikte tehlike durumlar oluşturabilir.
Hiç Karşı Çıkmayan Ergen: Bu Sağlıklı Bir İşaret mi? : Üstbenlik gelişimi
Ergenlerin zaman zaman ailelerini eleştirmesi, hatta küçümsemesi sağlıklı bir gelişim sürecinin parçasıdır. Bu eleştirel tutum, onların ebeveynlerini idealize etmekten vazgeçip daha gerçekçi görmelerini sağlar. Eğer bir genç ailesini hiç eleştirmiyor ve sorgulamıyorsa, bu durum onun kendi bağımsız düşünce yapısını ve değerlerini oluşturamadığı anlamına gelebilir. Ailesiyle arasına sağlıklı bir mesafe koyamayan genç, “Dışarıda da benim için iyi olanlar var” diyerek dünyaya açılamaz. Ailesinin her zaman haklı olduğuna inanması, kendini yetersiz hissetmesine yol açarak kimlik gelişimini olumsuz etkileyebilir.
Sonuç olarak; Ergenlik, libidinal ve agresif dürtülerin yoğunlaştığı, kimliğin yapılandığı bir süreçtir. Dürtülerin yaşanmadığı ve risk alınmadığı bir ergenlik dönemi, gençlerin dış dünyaya adapte olma yetilerini zayıflatır ve benlik gelişimini sekteye uğratır. Bu nedenle, yukarıda belirtilen sinyaller aileler, öğretmenler ve uzmanlar tarafından dikkatle izlenmeli ve gerektiğinde profesyonel bir destek alınmalıdır çünkü bunlar gelişimsel olarak ergenlikte tehlikeli durumlar oluşturabilir.
