Ketlenme, bireyin arzularını netleştiremediği ve sınırlayamadığı bir sıkışma halidir. Bu sıkışma, bazen bilinçdışı bir çatışma, bazen de dış gerçeklik ile iç dünyanın uyumsuzluğundan kaynaklanabilir.
İlk bağlanma figürleriyle yaşanan sorunlar, bireyin bağımsız hareket etme kapasitesini sınırlayabilir. “Eğer harekete geçersem, cezalandırılırım ya da terk edilirim” gibi bilinçdışı korkular tetiklenebilir.
1.Aktif Olma Korkusu:
Harekete geçmek, sonuçlarla yüzleşmek anlamına gelir.
Özellikle gençlerde, aktif konumda olmanın aynı zamanda bir ayrışmayı (ebeveynlerden duygusal bağı koparmayı) temsil etmesi, bu korkuyu daha da artırabilir.
örnek olarak, bireyin uzun süredir istediği kariyer değişikliğini yapamaması, mevcut düzenin bozulmasından yani ayrışmaktan korktuğu için olabilir.
2. Sınırların Belirsizliği
Hedeflerin belirsiz ve çok geniş olması, bireyde “nereden başlayacağım?” kaygısını doğurur. Gerçekçi olmayan beklentiler, harekete geçme yerine erteleme davranışını tetikleyebilir. Küçük adımlar belirlemek yerine büyük bir dağın zirvesine çıkmayı hayal etmek, ketlenmenin temel sebeplerindendir.
3.Olumsuzu Tolerans Edememek
Her adım bir risk taşır ve sonuçlar her zaman beklediğimiz gibi olmayabilir. Eğer olumsuzlukla baş edebilme yetimiz zayıfsa, hareketsizlik güvenli bir liman gibi görünür.
Bu durum kişinin kayıpları veya hayal kırıklıklarını kabul edememesiyle bağlantılıdır.
4.Kimin Arzusunu Doyuruyorum?
Bazen yapmak istediğimiz şeyler, gerçekten bizim arzularımız olmayabilir. Ailemizin ya da çevremizin bizden beklediği hedeflere yönelmek, içsel çatışma yaratır ve bireyi pasifleştirir. Bu yüzden, “Gerçekten kimin için bunu yapmak istiyorum?” sorusunu sormak önemlidir.
Bir Adım Atmak İçin Ne Yapılabilir?
- İsteklerinizi gerçeklikle bağlantılı daha küçük adımlarla ilişki kurmaya çalışmak faydalı olabilir
- Kimin için bu adımı atmak istediğinizi düşünebilirsiniz, gerçekten sizin arzunuz mu?
- Dış dünyada her şeyin mükemmel ve düşündüğümüz gibi olmayabileceğini göze almak önemli olacaktır.